De rol van de ouder en de leerkracht

Onderwijs en opvoeding hebben veel met elkaar te maken. Daarom is een goed contact tussen ouders en leerkrachten van groot belang voor het kind. Ouders vervullen een positieve rol als ze belangstellend en opbouwend kritisch het gebeuren in de klas volgen. Vooral nieuwe ouders hebben vaak allerlei vragen over de school, het onderwijs en de leerkrachten. Het is goed die vragen in alle openheid te stellen en mede daardoor te bouwen aan de sfeer van vertrouwen en tolerantie. De leerkrachten staan open voor de ouders en informeren hen goed over het onderwijs en de visie op het kind.

De autonomie van de leerkracht
In vrijescholen is de leerkracht autonoom. Wat betekent dit? De leerkrachten laten zich mede inspireren door de antroposofie. Antroposofie omvat geesteswetenschappelijke inzichten waarmee bruggen geslagen kunnen worden tussen aarde en kosmos, tussen mens en geestelijke wereld, tussen werkelijkheid en idee of ideaal. Zich door antroposofie laten inspireren houdt in dat men een ontwikkelingsweg gaat, met als doel zich het antroposofisch mensbeeld en de daarop gebaseerde vrijeschoolpedagogie eigen te maken. Dit is een zeer persoonlijk en vrij proces. De ervaring van de leerkracht zelf en het gefundeerde eigen inzicht zijn daarbij van doorslaggevend belang. De leerkracht kan zich niet beroepen op welke autoriteit buiten zichzelf dan ook, ter motivering van zijn lesstof, gedrag of uitspraken.

Dit betekent niet dat de leerkracht antroposofie onderwijst. Dit betekent wel dat de leerkracht pedagogisch autonoom is. Ouders noch schoolbestuur noch schoolbegeleidingsdienst bepalen wat de leerkracht pedagogisch met of voor de kinderen doet. Vanzelfsprekend zijn er wettelijke voorschriften, rechtsregels, ethische en morele kaders en onderlinge afspraken waaraan de leerkracht zich te houden heeft. En het leerplan vormt een belangrijk richtsnoer. Maar de autonomie is een belangrijk gegeven voor de leerkracht, ouders en kinderen. De leerkracht heeft de taak om zijn pedagogische houding, opvattingen en gedrag inzichtelijk en aanvaardbaar te maken voor de ouders, juist ook waar deze andere uitgangspunten hanteren dan de leerkracht zelf. De pedagogische autonomie heeft pas dan zin en betekenis, wanneer de leerkracht op een heldere en afdoende manier verantwoording aflegt aan de ouders. Daarbij zal de leerkracht nooit de autonomie van de ouders in de weg staan, om hun kinderen op hun manier op te voeden.